Αν κάποιος μας ζητήσει να βγούμε στο δρόμο και να ψάξουμε για ανθρώπους με χαρακτηριστικό να φορούν κόκκινη μπλούζα, είναι πολύ εύκολο να τους εντοπίσουμε. Αν κάποιος μας ζητήσει να βρούμε ανθρώπους με χαρακτηριστικά Ηγεσίας, ο εντοπισμός τους γίνεται δύσκολος.
Κι αυτό συμβαίνει, γιατί στην πρώτη περίπτωση τα χαρακτηριστικά είναι εμφανή, ενώ στη δεύτερη όχι.
Πως θα καταφέρουμε να ανακαλύψουμε ή να επιδείξουμε κάποια χαρακτηριστικά που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι;
Ζούμε σε μια κοινωνία που έχει επικεντρώσει την προσοχή της σε όσα υπάρχουν και φαίνονται. Σ’ αυτά που μπορούν να μετρηθούν και ν’ αξιολογηθούν. Σ’ αυτά που μπορούν να εξεταστούν, να συγκριθούν και να παρουσιάσουν άμεσα, απτά και «χωρίς πολλή σκέψη», αποτελέσματα.
Ωστόσο, προσηλωμένοι πολλές φορές στ’ αποτελέσματα, λησμονούμε τη σημασία της διαδικασίας μέσω της οποίας επέρχονται τ’ αποτελέσματα.
Αυτό που κάνει ξεχωριστή τη ζωή των ανθρώπων είναι η ύπαρξη μη μετρήσιμων πραγμάτων. Βαθύτερων πραγμάτων. Άυλων πραγμάτων. Όπως οι αξίες ενός ατόμου που μετατρέπουν μια ζωή από τυπική σε εξαιρετική. Και κοινό χαρακτηριστικό των άυλων πραγμάτων είναι η εστίαση στη διαδικασία και όχι στο αποτέλεσμα.
Η αγάπη μιας μητέρας για το παιδί της δεν είναι ένα αποτέλεσμα που μπορεί π.χ. να μετρηθεί ή να ζυγιστεί, αλλά αποτελεί διαδικασία.
Η φιλία ανάμεσα σε δύο άτομα δεν είναι αποτέλεσμα, αλλά διαδικασία.
Ο σεβασμός που καλλιεργείται ανάμεσα σ’ έναν μαθητή και το δάσκαλο του δεν είναι αποτέλεσμα, αλλά διαδικασία.
Η δημιουργικότητα ενός καλλιτέχνη δεν είναι αποτέλεσμα, αλλά διαδικασία.
Η ανάπτυξη αξιών, όπως, η εμπιστοσύνη, το θάρρος, η ειλικρίνεια, η εντιμότητα, η υπευθυνότητα, η πειθαρχία δεν είναι, απλώς, ένα αποτέλεσμα, αλλά διαδικασία.
Η Ηγεσία δεν είναι ένα αποτέλεσμα, αλλά μία διαδικασία.
Κι όπως συμβαίνει σε όλες τις διαδικασίες, υπάρχουν τα «πάνω» και τα «κάτω», οι καλές και οι κακές εποχές, οι εύκολες και οι δύσκολες συνθήκες.
Κάθε δύσκολη στιγμή έρχεται για να περάσει. Είναι στο χέρι του ατόμου που θέλει να ηγηθεί πόσο θ’ αφήσει τις συνθήκες να επηρεάσουν τη σκέψη, την ηρεμία, την ηγεσία του.
Άλλωστε η Ηγεσία του εαυτού μας, πρώτα, είναι το σημαντικότερο στοιχείο που μπορούμε ν’ αναπτύξουμε.
Ένα άτομο που επιθυμεί να ηγείται, γνωρίζει ότι μια δύσκολη περίοδος αποτελεί μέρος μιας διαδικασίας που θα τον ωριμάσει και θα τον κάνει πραγματικό Ηγέτη. Ξέρει, ότι σε μια δύσκολη φάση πρέπει να παλέψει πιο δυνατά. Να πει «όχι» σε ό,τι του λέει «όχι». Να κυνηγήσει ό,τι τον καθυστερεί.
Κατανοεί ότι ένας δύσκολος μήνας που έτυχε, θα περάσει όπως οι υπόλοιποι και δεν επιτρέπει στον εαυτό του να μείνει «κολλημένος» στη δυσκολία. Απεναντίας, αφοσιώνεται στη διαδικασία και επικεντρώνεται στο να αποκομίσει όσο το δυνατό περισσότερα οφέλη, τα οποία θα τον βοηθήσουν στα χρόνια που ακολουθούν.
Η Ηγεσία «χτίζεται» διαχρονικά.
Δεν υπάρχει μια μαγική στιγμή, μετά το πέρας της οποίας να χρίζεται κάποιος «Ηγέτης». Δεν υπάρχει ένα στάδιο που όταν ένα άτομο το περάσει, να θεωρείται αυτόματα πως είναι «Ηγέτης». Και, φυσικά, δεν υπάρχει κάποιος τίτλος πανεπιστημίου, τίτλος πιστοποίησης ή τίτλος εργασίας που να καθορίζει πως με την απόκτησή τους, κάποιος είναι πλέον «Ηγέτης».
Αντιθέτως, η Ηγεσία που θα αναπτύξει ένα άτομο καθορίζεται από τη δράση του σ’ ένα πλαίσιο συνθηκών και την απόκτηση ενός συνόλου εμπειριών. Το σημαντικότερο όλων, όμως, είναι η πίστη του ατόμου, ότι μέσα από αυτή τη διαδικασία, θα μάθει να ηγείται καλύτερα.
Μ’ ένα απλό παράδειγμα, ο Simon Sinek, συγγραφέας που ειδικεύεται σε θέματα Ηγεσίας, παρομοιάζει τη διαδικασία μέσω της οποίας αναπτύσσεται η Ηγεσία με τη διαδικασία κατά την οποία κάποιος ξεκινάει τη γυμναστική.
«Είναι σαν το γυμναστήριο. Προπονείσαι την πρώτη μέρα και γυρνάς στο σπίτι για να δεις τ’ αποτελέσματα στον καθρέφτη. Και τι βλέπεις; Τίποτα. Προπονείσαι τη δεύτερη μέρα και πάλι ψάχνεις τ’ αποτελέσματα στον καθρέφτη. Και τι βλέπεις; Τίποτα. Το ίδιο συμβαίνει και την τρίτη μέρα. Τότε, έρχεται το κομβικό σημείο που σε ωθεί να τα παρατήσεις. Αλλά, αν γνωρίζεις ότι κάνεις το σωστό κι αν ξέρεις ότι ακολουθείς τη σωστή διαδικασία, σε τρεις μήνες, σε έξι μήνες, σε δύο χρόνια, θα έχεις απτά αποτελέσματα.»
Simon Sinek
Κατά τη διαδικασία σίγουρα θα προκύψουν και λάθη. Λάθη στις δράσεις, τις επιλογές και τις εκτιμήσεις ενός ατόμου. Ημέρες που ξεκίνησαν ή τελείωσαν στραβά. Ημέρες που δεν έχει πολλή όρεξη ή που δεν ανέλαβε με υπευθυνότητα μια σημαντική υποχρέωση.
Αυτά συμβαίνουν, όπως ακριβώς μία μέρα που κάποιος δεν θέλει να πάει στο γυμναστήριο ή που θέλει να χαλάσει τη διατροφή του τρώγοντας κάτι «βρώμικο».
Ωστόσο, το θέμα είναι τι κάνει κάποιος μετά από αυτές τις μέρες. Θα παραμείνει συνεπής στη διαδικασία ή θα προτιμήσει την ασυνέπεια;
Πολλοί ισχυρίζονται ότι για να είναι κάποιος Ηγέτης, χρειάζεται ένα πράγμα μόνο. Να έχει ακόλουθους.
Προσωπικά, πιστεύω ότι αυτό που κάνει ένα άτομο Ηγέτη είναι η συνέπεια.
Συνέπεια στη διαδικασία, συνέπεια στους στόχους του, συνέπεια στο πρόγραμμά του, συνέπεια σε αυτό που πιστεύει, συνέπεια στις υποσχέσεις του, συνέπεια στις πράξεις του, συνέπεια στη θέληση του, συνέπεια στο ενδιαφέρον του, συνέπεια στο χρόνο που επενδύει, συνέπεια στη βελτίωση αντί για στασιμότητα, συνέπεια στην ιδέα της δημιουργίας ενός καλύτερου μέλλοντος.
Η συνέπεια αποτελεί το σεβασμό προς τον εαυτό μας, τις αρχές και τα όνειρά μας. Η ασυνέπεια αποτελεί την αδιαφορία μας για όλα τα προηγούμενα.
Όταν ένα άτομο παραμένει συνεπής στα μικρά πράγματα, γνωρίζει πως αυτό είναι η προετοιμασία για πιο σπουδαία πράγματα. Ξέρει ότι «χτίζει» το μέλλον σε γερές βάσεις, οι οποίες είναι έτοιμες να στηρίξουν και να υποδεχτούν ακόμη καλύτερες καταστάσεις.
Ένα συνεπές με το λόγο, τις υποσχέσεις και τις υποχρεώσεις του, άτομο παραμένει σε κατάσταση συναισθηματικής ηρεμίας και πληρότητας, ανεξάρτητα από τις συνθήκες που επικρατούν στο εξωτερικό περιβάλλον του. Κι ένα ήρεμο άτομο μπορεί να μεταδώσει και να επιβάλλει την ηρεμία του στο χώρο που βρίσκεται.
Επιστρέφοντας στο εισαγωγικό παράδειγμα του άρθρου, ο Ηγέτης χρησιμοποιεί τη συνέπεια ως το δικό του χαρακτηριστικό· ως τη δική του «κόκκινη μπλούζα». Η συνέπεια αποτελεί το «όπλο» του, για να δείξει στον κόσμο ποιος είναι και τι πρεσβεύει.
Με τη συνεπή συμπεριφορά του είναι σαν να εκφράζει στους υπόλοιπους τη σκέψη: «Φοράω την κόκκινη μπλούζα που ψάχνετε», χωρίς ν’ αναφέρεται καθόλου σ’ αυτό.
Με τον τρόπο αυτό, μπορεί ν’ αυξήσει την επιρροή του και να ωθήσει τα άτομα να τον εμπιστευτούν και να τον ακολουθήσουν.
Δεν υπάρχει ένα μεμονωμένο πράγμα που να μπορεί να κάνει κάποιος για να θεωρηθεί Ηγέτης και μέσω του οποίου οι άνθρωποι να τον εμπιστεύονται αυτόματα.
Όμως, η πίστη ότι ακολουθεί κάποιος τη σωστή διαδικασία και η συσσώρευση συγκεκριμένων πράξεων που καθημερινά επαναλαμβάνονται με συνέπεια μπορούν να διαμορφώσουν σταδιακά ένα άτομο σε Ηγέτη.
Ενισχυτικά άρθρα:
Υπευθυνότητα: Το «άλμα» της ανάληψης ευθύνης
Αυτοπειθαρχία: Η δεξιότητα που οδηγεί στην καταξίωση